എന്തുകൊണ്ട് അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്‍?

NOVEMBER 3, 2025, 5:28 AM

ദക്ഷിണേഷ്യന്‍ രാജ്യമായ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനെ പ്രകൃതിദുരന്തം വീണ്ടും പിടിച്ചുലച്ചിരിക്കുന്നു. മസാര്‍-ഇ ഷെരീഫ് നഗരത്തിന് സമീപം നവംബര്‍ 3 ന് പുലര്‍ച്ചെ 6:3 തീവ്രത രേഖപ്പെടുത്തിയ ഭൂകമ്പത്തില്‍ ഏഴ് പേര്‍ കൊല്ലപ്പെടുകയും 150 ഓളം പേര്‍ക്ക് പരിക്കേല്‍ക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ഓഗസ്റ്റ് അവസാനം 2200-ല്‍ അധികം ആളുകള്‍ കൊല്ലപ്പെട്ട ഭൂകമ്പത്തിന്റെ ആഘാതം മാറും മുന്‍പാണ് പുതിയ ദുരന്തം എത്തിയത്.

യുദ്ധത്താല്‍ തകര്‍ന്ന ഒരു രാജ്യത്ത് എന്തുകൊണ്ടാണ് ഇടയ്ക്കിടെ ഭൂചലനങ്ങള്‍ അനുഭവപ്പെടുന്നത്.

കാരണങ്ങളും കണക്കുകളും

ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ സാധാരണമാണോ എന്ന ചോദ്യം പ്രസക്തമാകുകയാണ്. പരുക്കന്‍ പര്‍വതങ്ങളാല്‍ ചുറ്റപ്പെട്ട അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്‍ നിരവധി പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങള്‍ക്ക് സാധ്യതയുള്ള ഒരു രാജ്യമാണ്. എങ്കിലും ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ മരണങ്ങള്‍ക്ക് കാരണമാകുന്നത് ഭൂകമ്പങ്ങളാണ്. ഇവ പ്രതിവര്‍ഷം ശരാശരി 560 പേരുടെ മരണത്തിനും 80 മില്യണ്‍ ഡോളര്‍ വാര്‍ഷിക നാശനഷ്ടങ്ങള്‍ക്കും ഇടയാക്കുന്നു.

1990 മുതല്‍ 5.0 ല്‍ കൂടുതല്‍ തീവ്രതയുള്ള 355 ല്‍ അധികം ഭൂകമ്പങ്ങളെങ്കിലും ഇവിടെ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. എന്തുകൊണ്ടാണ് അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്‍ ഭൂചലനങ്ങള്‍ക്ക് സാധ്യതയുള്ളത് എന്ന ചോദ്യത്തിനുള്ള ഉത്തരം, അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്റെ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ സ്ഥാനം തന്നെയാണ് ഇതിന് പ്രധാന കാരണം എന്നതാണ്. ഇതൊരു യുറേഷ്യന്‍ ടെക്‌റ്റോണിക് പ്ലേറ്റിന്റെ അരികിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.

ഇന്ത്യന്‍ പ്ലേറ്റുമായി ഒരു ലംഘന മേഖല (Collision Zone) ഇത് പങ്കിടുന്നുണ്ട്. അതായത് ഇന്ത്യന്‍ പ്ലേറ്റും യുറേഷ്യന്‍ പ്ലേറ്റും പരസ്പരം കൂടിച്ചേരുകയോ കടന്നുപോകുകയോ ചെയ്യുന്നു. തെക്ക് ഭാഗത്തുള്ള അറേബ്യന്‍ പ്ലേറ്റിന്റെ സ്വാധീനവും ഈ മേഖലയില്‍ ശക്തമാണ്. ഈ ഘടകങ്ങളെല്ലാം ചേര്‍ന്ന് ലോകത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും ടെക്‌റ്റോണിക് സജീവമായ പ്രദേശങ്ങളിലൊന്നാക്കി അഫ്ഗാനിസ്ഥാനെ മാറ്റുന്നു. ഇന്ത്യന്‍ ഫലകത്തിന്റെ വടക്കോട്ടുള്ള ചലനവും യുറേഷ്യന്‍ ഫലകത്തിനെതിരായ അതിന്റെ അമര്‍ത്തലുമാണ് അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ നിരവധി ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ക്ക് സാധാരണയായി കാരണമാകുന്നതെന്നാണ് വിദഗ്ധര്‍ പറയുന്നത്.

അപകട സാധ്യതയുള്ള മേഖലകള്‍

കിഴക്കന്‍, വടക്കുകിഴക്കന്‍ അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്‍ ഭൂകമ്പ സാധ്യതയുള്ള പ്രദേശങ്ങളാണ്. പ്രത്യേകിച്ച് ഉസ്ബക്കിസ്ഥാന്‍, താജിക്കിസ്ഥാന്‍, പാകിസ്ഥാന്‍ എന്നിവയുമായുള്ള അതിര്‍ത്തി പ്രദേശങ്ങള്‍ വളരെയധികം അപകടകരമാണ്.

കാബൂള്‍: ജനസാന്ദ്രതയുള്ള തലസ്ഥാനമായ കാബൂളും അപകട സാധ്യതയുള്ള മേഖലയില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ മൂലമുള്ള ഏറ്റവും ഉയര്‍ന്ന ശരാശരി നാശനഷ്ടം കാബൂളിലാണെന്ന് ഒരു പഠനം പറയുന്നു. ഇത് ഓരോ വര്‍ഷവും 17 മില്യണ്‍ ഡോളറാണ്.

മണ്ണിടിച്ചില്‍ ഭീഷണി: അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ പര്‍വത പ്രദേശങ്ങളില്‍ ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ പ്രത്യേകിച്ച് അപകടകരമാണ്. അവിടെ അവ വലിയ മണ്ണിടിച്ചിലിന് കാരണമാവുകയും ജീവഹാനിയും സ്വത്ത് നഷ്ടവും വര്‍ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും. 1900 മുതല്‍ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ ഏകദേശം 100 ഓളം നാശമുണ്ടാക്കുന്ന ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നും വ്യക്തമാക്കുന്നു.

രാജ്യത്തിന് എങ്ങനെ പ്രതിരോധ ശേഷി വളര്‍ത്തിയെടുക്കാന്‍ കഴിയും?

യുദ്ധത്തിന്റെയും രാഷ്ട്രീയ അരക്ഷിതാവസ്ഥയുടെയും ഈ ഘട്ടത്തില്‍, ഭൂകമ്പ ദുരന്തങ്ങളുടെ ആഘാതം കുറയ്ക്കാന്‍ രാജ്യം താഴെ പറയുന്ന മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ അവലംബിക്കണമെന്ന് പഠനങ്ങള്‍ ശുപാര്‍ശ ചെയ്യുന്നു.

ഭൂകമ്പത്തെ പ്രതിരോധിക്കുന്ന നിര്‍മ്മാണം: പുതിയ ഘടനകള്‍ ഭൂകമ്പത്തെ പ്രതിരോധിക്കുന്ന രീതിയില്‍ നിര്‍മ്മിക്കുകയും നിലവിലുള്ള കെട്ടിടങ്ങള്‍ തകര്‍ച്ച കുറയ്ക്കുന്നതിന് പുതുക്കിപ്പണിയുകയും ചെയ്യണം.

മെച്ചപ്പെട്ട നിരീക്ഷണ സംവിധാനങ്ങള്‍: കൂടുതല്‍ സമയബന്ധിതമായ മുന്നറിയിപ്പുകള്‍ക്കായി മികച്ച നിരീക്ഷണ, മുന്‍കൂര്‍ മുന്നറിയിപ്പ് സംവിധാനങ്ങള്‍ സ്ഥാപിക്കണം.

ഫോള്‍ട്ട് ലൈന്‍ മാപ്പിംഗ്: ദുര്‍ബല പ്രദേശങ്ങളിലെ ആളുകളെ മാറ്റിപ്പാര്‍പ്പിക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്നതിന് ജിയോസ്‌പേഷ്യല്‍, റിമോട്ട് സെന്‍സിംഗ് സാങ്കേതിക വിദ്യകള്‍ ഉപയോഗിച്ച് ഫോള്‍ട്ട് ലൈനുകള്‍ കൃത്യമായി മാപ്പ് ചെയ്യണം.

പ്രകൃതിയുടെയും മനുഷ്യ നിര്‍മ്മിത യുദ്ധങ്ങളുടെയും ഇരയായി മാറിയ അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്‍, ഭൂകമ്പങ്ങളുടെ ആവര്‍ത്തനത്തിലൂടെ വലിയ വെല്ലുവിളിയാണ് നേരിടുന്നത്. ടെക്‌റ്റോണിക് പ്ലേറ്റുകളുടെ നിരന്തരമായ സമ്മര്‍ദ്ദം ഈ ദുരന്തങ്ങളെ ഒഴിവാക്കാനാവാത്തതാക്കുന്നു. എങ്കിലും, ശാസ്ത്രീയമായ നിര്‍മ്മാണ രീതികളും, ആധുനിക മുന്നറിയിപ്പ് സംവിധാനങ്ങളും വഴി നാശനഷ്ടങ്ങള്‍ കുറയ്ക്കാന്‍ സാധിക്കും. രാജ്യത്തിന്റെ നിലനില്‍പ്പിനും ജനങ്ങളുടെ സുരക്ഷയ്ക്കും, ഭൂകമ്പ പ്രതിരോധശേഷി വളര്‍ത്തേണ്ടത് അഫ്ഗാനിസ്ഥാന് ഒരു തന്ത്രപരമായ ആവശ്യമായി മാറിക്കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു.